Er zijn een paar geluiden die mij er altijd aan herinneren dat het december is: die oneindige kerstmuziek, de Top 2000 op de radio en een gigantische harde knal waardoor je meteen recht overeind zit. Vuurwerk. Het ultieme bewijs dat we als samenleving soms collectief besluiten ons gezond verstand even op pauze te zetten.
Want laten we eerlijk zijn: vuurwerk is vooral luid, duur en gevaarlijk. Het idee is dat het ‘gezellig’ is, maar die gezelligheid eindigt vaak met afgebrande prullenbakken, doodsbange huisdieren en ziekenhuisbezoekjes. Ik weet niet of je dat dan nog gezellig kunt noemen.
Voorstanders zeggen vaak: “Ja, maar het is traditie.” Dat argument wordt onder andere ook gebruikt voor Zwarte Piet, roken in cafés en verplichte kerstborrels op het werk. Allemaal dingen waarvan we ondertussen weten dat ze schadelijk zijn. Tradities zijn geen natuurwetten; we mogen ze aanpassen als blijkt dat ze vooral schade opleveren. Vuurwerk doet dat elk jaar weer, zonder uitzondering.
Dat het niet alleen een oudjaarsprobleem is, werd onlangs pijnlijk duidelijk bij de wedstrijd Ajax – FC Groningen. De F-side, de harde kern van de supporters, vond het nodig om een nooddeur te forceren en vuurwerk af te steken. Het gevolg was onrust op de tribune, waar ook jonge kinderen zaten, en een gestaakte wedstrijd. Blijkbaar is een eerbetoon aan een overleden vriend tegenwoordig synoniem geworden met het in gevaar brengen van fans, spelers en staf. En verpest je daarnaast de avond van de andere 45.000 duizend mensen.
Dan heb ik het nog niet eens over hulpverleners. Politie- en ambulancepersoneel dat tijdens oud en nieuw niet alleen hun werk doen, maar ook moeten opletten of ze niet worden beschoten met vuurpijlen. Dat is geen feest; dat is een misdrijf. Of de brandweer, die overuren draait door alle branden. Al die materiële schade kost bovendien enorm veel geld dat ergens vandaan gehaald moet worden. Maar dezelfde mensen die dat veroorzaken met vuurwerk, klagen ook wanneer er weer bezuinigd moet worden.
Het verbod op consumentenvuurwerk wordt door sommigen gezien als betutteling. Ik zie het eerder als een zeldzaam moment van volwassen beleid. We hebben al gezien dat het werkt: minder letsel, minder schade, minder ellende. De wereld vergaat niet als je om twaalf uur geen Cobra 6 afsteekt. Het enige wat nu nog moet gebeuren, is het opdoeken van alle bedrijven die het aan consumenten verkopen.
Wil je toch mooie lichtjes? Ga kijken naar een professionele vuurwerkshow. Wil je iets spannends of engs doen? Ga bungeejumpen. Wil je knallen? Ga trainen voor een marathon en ga knallen door hem te lopen. Daar zijn die dingen voor.
Vuurwerk verbieden is geen aanval op gezelligheid. Het is een poging om te stoppen met doen alsof iets leuk is, terwijl het dat allang niet meer is. Als hetgeen wat je het hardst mist een knal is, viel het feest misschien sowieso al tegen.
Fijne jaarwisseling!
Punt. Of had jij nog wat?