Robotseks is over 27 jaar heel normaal

Welkom in het jaar 2048. Op een broeierige zomeravond in juli zit je klaar voor je date. Je trommelt nerveus met je vingers op het tafeltje van het restaurant waar jullie hebben afgesproken. Virtueel hebben jullie elkaar ontmoet en je hebt met de Kissenger-app al gezoend. Dankzij het data-pak dat je vorig jaar voor je verjaardag kreeg, hebben jullie elkaar zelfs al op afstand geknuffeld. Maar een levensechte ontmoeting is toch anders. Zou het een humanoid-robot zijn? Je hoopt van niet. De laatste match was geen succes, ook al had je pas na vier maanden door dat het wéér om een robot ging. Natuurlijk wil je niet alle bots afschrijven. Het algoritme heeft vaak gelijk, maar het klikt gewoon niet. Ja, in bed wel, maar diepgaande gesprekken met robots lopen vroeg of laat vast.

Het bovenstaande is geen fragment uit de techserie Black Mirror, maar een realistisch toekomstscenario. Dat zeggen diverse tech-experts. Eén op de tien studenten heeft in 2048 weleens seks gehad met een robot. En al over over vijf jaar is het normaal om te daten in een virtuele omgeving. Dankzij technologische ontwikkelingen verandert ons seks- én liefdesleven. Maar worden we dan nog wel verliefd op elkaar?

Een wereld waarin dating-apps mensen aan elkaar koppelen en ontkoppelen via een mysterieus algoritme: het was te zien in Hang the DJ, een aflevering van het laatste seizoen van Black Mirror. Deels gebeurt dat in het echte leven al.

‘Het is absurd dat we onze partnerkeuze laten bepalen door software’

“Het is absurd dat we onze partnerkeuze laten bepalen door software, zonder vragen te stellen over het waaróm. Hoe komt die match tot stand? Waarom koppelt Tinder jou juist aan deze mensen? We nemen van mensen niet zomaar wat aan, maar als het om computers gaat zijn we niet kritisch genoeg”, vindt Jan Oostindië, verbonden aan het lecotraat Robotica en Mechatronica en docent Kunstmatige Intelligentie bij Avans.

Geheimzinnig
Achter Tinder gaat een geheimzinnig algoritme schuil. Net als Coca-Cola, houdt de datingapp het ‘recept’ strikt geheim. Je krijgt volgens het algoritme een score, waarmee wordt bepaald hoe gewild je bent, maar je zult er nooit achterkomen wat je score is en waar die precies op is gebaseerd. Toch hebben miljoenen van ons dankzij deze geheime formule hun liefje ontmoet. Oostindië: “Een algoritme is vergelijkbaar met een recept. Als de ingrediënten geheim zijn moet je eigenlijk altijd sceptisch zijn”.

Datingapp Happn zet kunstmatige intelligentie in om jou in contact te laten komen met vrijgezellen uit de buurt. Een algoritme analyseert je likes, je taalgebruik, beroep en interesses, maar ook de plaatsen die je bezoekt. Alle data worden gebruikt om jouw perfecte match te vinden, in zekere zin laten we onze partnerkeuze door een wiskundige formule bepalen. Waarom zouden we in de toekomst niet alles door het algoritme laten bepalen: dus ook hoe lang we bij iemand blijven?

Seksrobots
Terug naar wat je het begin van de sekstech-revolutie kan noemen: Roxxxy. Al in de jaren 90 werkte het Amerikaanse bedrijf True Companion aan een prototype van deze humanoid-robot. In 2016 kwam Roxxxy in volle glorie op de markt. Een mechanische pop van 55 kilo met een lengte van 1,70 meter. De slogan: ze doet alles wat jij wil.

“Stel je de perfecte vrouw voor, die áltijd zin heeft, kreunt bij elke aanraking en je complimentjes geeft. Een vrouw die gesprekken kan voeren over de beursindex en voetbal.” Behoorlijk seksistisch maar de sekstech-industrie loopt wat betreft gendergelijkheid sowieso achter. Roxxxy was in elk geval de allereerste succesvolle seksrobot en is nog steeds verkrijgbaar. Voor een paar duizend euro haal je een eigen wulpse variant in huis.

Meer dan een lichaam
Roxxxy is inmiddels ingehaald door Harmony. De meeste mannen en vrouwen willen meer dan alleen een lichaam, stelde Realbotix, het Amerikaanse bedrijf achter Harmony. Ze is een mechanische pop van 15.000 dollar die een menselijke lichaamstemperatuur heeft, je verjaardag onthoudt, bekende wetenschappers en filosofen kan citeren én natuurlijk altijd zin heeft in seks. De schepper van Harmony is Matt McMullen. Hij ontwikkelde haar in verschillende lengtes, maten en met diverse huidskleuren. Het prototype draagt een wit gympakje en haar nagels zijn perfect gemanicuurd. Ze heeft een smalle taille, een grote boezem en blond, sluik haar.

Harmony is niet alleen een sekspop, verklaarde McMullen vorig jaar op het Second International Congress on Love and Sex with Robots. Ze lacht om je grapjes, kan fronsen met haar wenkbrauwen, grappen maken en onthoudt belangrijke datums. Als je wil, kan ze met je praten over films, muziek en boeken. Ze onthoudt de namen van je vrienden, broers en zussen. Daarmee is ze op dit moment het hoogtepunt van de sekstech-industrie. Harmony is niet alleen een lustobject, maar ook aangenaam gezelschap.

‘Dingen die we nu raar vinden, vinden we over een paar decennia doodnormaal’

Mannenrobots
Critici vinden dat techneuten door het maken van robots in de vorm van vrouwen echte vrouwen als seksobjecten wegzetten. Maar Realbotix is zich van geen kwaad bewust. Eind 2018 komt het bedrijf zelfs met de mannelijke versie van Harmony. Tegenover BBC zei maker McMullen dat de vrouw of man die de robot koopt, zelf kan bepalen wat voor mimiek de nieuwe robot laat zien dankzij een besturingssysteem. Met hetzelfde systeem kunnen kopers ook bepalen wat de mannelijke Harmony zegt en hoe hij moet bewegen. “Zo kan het echte leven min of meer worden gesimuleerd”, aldus McMullen.

In september introduceerde het bedrijf Mytenga de allereerste Nederlands sprekende gezelschapsrobot. Robin, vernoemd naar de robot in de kinderserie Bassie & Adriaan, was voor het eerst te zien tijdens de tentoonstelling Robot Love in Eindhoven, die de veranderende relatie tussen mens en robot onderzoekt.

Misschien walg je van het idee, maar de vraag naar deze poppen neemt wereldwijd alleen maar toe. De grootste vraag komt uit Amerika, Canada, Duitsland én jawel: Nederland. Volgens Adrian David Cheok, hoogleraar kunstmatige intelligentie, is sekstech nog geen tien jaar oud, maar nu al een miljardenindustrie. “In 2030 wordt het moeilijk om mensen van humanoid-robots te onderscheiden”, voorspelde hij in Lovotics, een academisch tijdschrift over liefde en vriendschap met robots.

Iedereen aan de robotseks
Canadese journalist Jenna Owsianik trekt dezelfde conclusie. In haar rapport The Future of Sex, waarvoor ze verschillende experts sprak, zegt ze dat tech onze seksualiteit veel meer gaat veranderen dan we nu geloven. “Over 27 jaar hebben millennials allemaal een keer seks gehad met een humanoid-robot”, is te lezen op haar website futureofsex.net. Owasianik en toekomstdeskundige Ross Dawson praatten met hoogleraren, maar ook met grote spelers in de seksindustrie.
De twee geloven dat onze levens niet alleen ‘verrijkt’ worden door vergevorderde liefdesrobots, maar dat er steeds meer nieuwe manieren van seks en daten bijkomen. “Liefde en tech zijn straks nog meer met elkaar verweven. Dingen die we nu raar vinden, vinden we over een paar decennia doodnormaal”, belooft Owasianik.

Kus versturen
Sommige foefjes, die we tien jaar geleden nog niet voor mogelijk hielden, zijn er al. Een apparaat waarmee je op afstand een kus kunt versturen naar je liefje bijvoorbeeld. Die is er in de vorm van de Kissenger. Of een kussen dat de hartslag van je vriendin nabootst, zodat je het gevoel krijgt dat ze bij je in bed ligt. Het lijkt sciencefiction, maar de kussens zijn gewoon te koop.

Nu is het nog toekomstmuziek, maar in 2050 krijgen we data-pakken die de input van iemand kunnen vertalen naar de fysieke sensatie op jóuw lichaam ergens anders op de wereld. Dat zegt sekstherapeut en AI-kenner Bryony Cole in Future of Sex.
Op afstand bestuurbare seksspeeltjes en zogeheten connected dildo’s en sex sleeves zijn er al. Durex heeft zelfs al jaren vibrerend ondergoed op de markt, te bedienen via een app. Fundawear is ondergoed voor vrouwen en mannen met vibrators die je kunt bedienen via je smartphone. Ideaal als je een langeafstandsrelatie hebt.

Virtuele affectie
Levensechte, slimme seksrobots daten dankzij de efficiëntie van wiskunde en snufjes om, al dan niet virtueel, affectie te voelen voor elkaar. Niet iedereen staat te springen om deze ontwikkelingen. Volgens critici wordt toeval ingeruild voor de digitaal gearrangeerde ontmoeting en de mens voor lustobjecten
Al dat swipen doodt spontaniteit en juist dat hóórt bij romantiek, vindt ook Avansdocent Oostindië. Mensen die elkaar per toeval tegenkomen en verliefd worden: het gebeurt minder vaak omdat het ook digitaal kan en we meer keus hebben. Oostindië: “Eigenlijk hoop ik op een tegenbeweging. Mensen die zich steeds meer keren tegen de digitaal gearrangeerde ontmoeting, We moeten terug naar spontaniteit en willekeur.”

Intiem samenzijn
Kritiek op de rol van tech bij seks en liefde wuift journalist Owsianik weg. “Stel je hebt een langeafstandsrelatie, dan biedt het mogelijkheden tot intiem samenzijn met je vriend of vriendin. En seksrobots, virtuele porno en snufjes zijn gewoon nieuwe middelen om seksualiteit te leren begrijpen. Bij jezelf en bij anderen.”

In dagblad The Guardian zegt McMullen dat zijn robots eenzaamheid bestrijden. Mannen en vrouwen die moeite hebben om een echte partner aan de haak te slaan, kunnen bij True Companion terecht. In de nabije toekomst is zelfs een situatie zoals in de Oscarwinnende film Her volgens McMullen mogelijk. In Her krijgt een man een relatie met een computerstem.

‘We willen allemaal het liefst in bed liggen met iemand van vlees en bloed’

Levensgevaarlijk
In een minidocumentaire van The Guardian zegt de Britse wetenschapper Kathleen Richardson dat we op den duur onze steeds echter lijkende robots niet meer kunnen onderscheiden van de echte mensen om ons heen. We gaan mensen daardoor als ons bezit zien, meent de expert op het gebied van robotethiek. Ze noemt seksrobots daarom “levensgevaarlijk”. Richardson gelooft niet dat mensen minder eenzaam zijn als ze een relatie hebben met een mechanische man of vrouw. Een humanoid-robot kan immers geen mens vervangen.
“We willen allemaal het liefst in bed liggen met iemand van vlees en bloed”, zegt ook Cindy Gallop, eigenaar van de website Makelovenotporn.tv. Technische snufjes bevredigen niet al je verlangens”, verkondigt ze in een podcast op futureofsex.net. „Uiteindelijk is een mens, met al zijn of haar eigen verlangens en emoties, niet door tech te vervangen.”

Sekstech mag ons seks- én liefdesleven dan wel veranderen, zonder menselijk contact kunnen en willen we niet. Echte liefde is niet te vervangen door computersystemen. Charles Ess, hoogleraar en filosoof en verbonden aan de Universiteit van Oslo verwoordde het in Huffington Post als volgt: “Om verliefd te worden en echt van iemand te houden heb je bewustzijn nodig. Je moet de emoties en wensen van een ander kunnen peilen. Robots zullen dat nooit op het niveau van mensen kunnen. Ze hebben geen bewustzijn en zullen dat nooit in onze vorm hebben.” Oostindië denkt dat robots die rol best over kunnen nemen. Theoretisch is het mogelijk, maar praktisch zijn we nog niet zover.

“Om een robot lief te hebben, moet die non-verbaal veel meer kunnen dan nu. Aan de andere kant: nog niet zo lang geleden hielden we het niet voor mogelijk dat we hersenen konden nabootsen. Waarom zouden we dat in de toekomst niet met gevoel kunnen doen? Wie zegt dat het niet nu al gebeurt? Misschien ben ik zelf wel een robot. Een simulatie van de echte Jan.”