Met de collegereeks Nablijven wil Avans je vrijwillig wat extra uurtjes op de hogeschool houden met colleges van bekende, deskundige gastsprekers. Woensdagavond trapte Filemon Wesselink de reeks af met een Q&A over complotdenkers.
Om 20.00 uur verzamelen zo’n honderd studenten zich in het verder verlaten Avansgebouw in Breda. Niet iedere student wil zo laat nog op school zitten, toch vinden sommigen dat geen probleem. “Ik kan me niet voorstellen dat je met complotdenkers in gesprek gaat”, vertelt student Werktuigbouwkunde Thomas Verdonck die uit nieuwsgierigheid ’s avonds naar school komt. “Ik ben erg benieuwd wat Filemon hierover te vertellen heeft en hoe hij te werk gaat.”
In gesprek
De avond begint met een aantal stellingen zoals ‘5G schadelijk is voor je gezondheid’ en ‘De maanlanding is nooit echt gebeurd’. Daarna gaat het gesprek verder over complottheorieën en waar die vandaan komen. Volgens Filemon heeft dat te maken met weinig vertrouwen in de staat. “Die mensen hebben veel meegemaakt en zijn misschien benadeeld door de overheid”, legt hij uit. “Daardoor verliezen ze het vertrouwen en dat kan leiden tot radicaal denken. Daarnaast halen ze veel uit het complotdenken. Zo levert het een hele nieuwe vriendengroep op en voelen ze zich geaccepteerd.”
“Onder de complotdenker zit gewoon een mens. Ik ga altijd op zoek naar gelijke interesses waar ik makkelijk over kan praten.”
-Filemon Wesselink
Studenten kregen de kans om hun eigen vragen te stellen. Op papier schrijven de studenten hun vragen en die gooien ze als propjes of vliegtuigjes naar de voorkant van de collegezaal. Daar komen interessante gesprekken uit over bijvoorbeeld de meest bizarre complottheorieën de Filemon ooit heeft gehoord. “Ik heb veel gekke theorieën gehoord. Zoals een vrouw die beweerde dat ze zwanger was van een buitenaards wezen. Maar het gekste vind ik toch dat mensen niet geloven in de coronapandemie. Er zijn zo veel verplegers in het ziekenhuis die hard werken. Ik kan, zelfs na zo veel gesprekken, nog niet begrijpen dat mensen denken dat dat nep is.”
Complotdenkers in je omgeving
Filemon vindt het belangrijk om dit onderwerp met studenten te bespreken. “Je merkt al snel dat er veel studenten zijn die vragen stellen omdat ze complotdenkers in hun omgeving hebben. Het is jammer als persoonlijke relaties daaronder lijden. Ik hoop dat ik ze hierbij een beetje heb kunnen helpen.”
Een student die veel in aanraking komt met complotdenkers is Aukje van Dussen. Ze zit in het vierde jaar van de studie Verpleegkunde en merkt op stage dat mensen om haar heen denken dat het coronavaccin gevaarlijk is. “Je zult het bijna niet geloven, omdat je er als verpleegkundige zo dichtbij staat, maar veel van mijn collega’s weigeren om zich te vaccineren. Ik vind het moeilijk om met hen in gesprek te gaan. Daarom wilde ik graag naar dit college komen.”
Gelijke interesses
Maar hoe ga je dat gesprek met complotdenkers aan? Volgens Filemon is het belangrijk om te zoeken naar raakvlakken. “Onder de complotdenker zit gewoon een mens. Ik ga altijd op zoek naar gelijke interesses waar ik makkelijk over kan praten. Zo was een jongen die ik interviewde net als ik helemaal gek van wielrennen. Daar konden we met zijn tweeën uren over praten.”
Daarnaast is het belangrijk dat je elkaar niet constant probeert te overtuigen. “Daar hebben we snel de neiging toe. Ieder mens wil nu eenmaal gelijk krijgen, maar het komt heel neerbuigend over als je steeds beweert dat jouw mening de juiste is. Dat geldt overigens voor beide kanten. Ik werd tijdens het maken van de serie steeds aangespoord om talloze video’s te kijken die me moesten overhalen. Daar heb ik duidelijke afspraken over gemaakt en laten weten dat ik dat niet wilde.”
Aukje zal die tips zeker meenemen. “Je hoeft elkaar niet constant te doorkruisen om door een deur te kunnen. Je moet naar elkaar luisteren, maar iedereen mag zijn eigen mening hebben.” Werktuigbouwkundestudent Thomas, die zo nieuwsgierig is naar complotdenkers, is het daarmee eens: “Ik ben heel wat wijzer geworden door het college. Oordeel niet te snel over dat wat je niet aanstaat, maar kijk naar de persoon die daaronder zit.”
De tweede editie van Nablijven is maandagmiddag 10 oktober in Den Bosch. NOS-weerman Gerrit Hiemstra vertelt dan over het klimaat en het toekomstbeeld hiervan. Je kunt je hier aanmelden.
Punt. Of had jij nog wat?