Column: Hotel California

John Lousberg, docent aan de Juridische Hogeschool, werd eind vorig jaar verkozen tot Docent van het Jaar. In zijn columns voor Punt schrijft hij over wat hem bezighoudt.

Men beweert wel dat je muzieksmaak zo rond je veertiende levensjaar wordt of is gevormd. Het jaar waarin ik 14 werd, is het jaar van Una Paloma Blanca van George Baker, The Elephant Song van Kamahl, Love Is All van Roger Glover en Lady Marmalade (Voulez-Vous Coucher…) van Labelle. In de Top 40-lijst van mijn geboortedag stond Guus van Alexander Curly op nummer 1 en Sailing van Rod Stewart op 3. Als ik al die nummers bekijk, is er echter geen enkel liedje bij dat ik nu vol enthousiasme terugluister of dat me in vervoering brengt. Leuke herinnering, schuifelen op Sailing op het klassenfeest, meer niet. Thuis werd vooral Duitse schlagermuziek gedraaid. Ik kan die nummers van Dennie Christian, Jurgen Marcus, of Rex Gildo nog bijna woordelijk meezingen, maar ik word er nu niet warm of koud van.

Eigenlijk was mijn eerste eigen muziekkeuze in het jaar daarvoor. Toen brak de Engelse glamourrockgroep Mud door met Dynamite. Ik ben zelfs naar een optreden van die band geweest in een jeugdsoos in, off all places, Eijgelshoven. Maar daar heb ik alleen grappige herinneringen aan, ik luister nooit meer naar die band. Oké. In de kerstperiode naar Lonely This Christmas.

Dat ik echt ondersteboven was van muziek – die ik nu nog steeds met plezier beluister – was het jaar erop: Hotel California van The Eagles. Daarna werd het nog erger: de plaat Rumours van Fleetwood Mac, met Go Your Own Way. Dat was niet aan dovemansoren gezegd. Ik denk dat ik die plaat zo vaak en hard gedraaid heb, dat mijn ouders er gek van werden.

Later zou ik dat bijzondere gevoel bij popmuziek ook nog krijgen bij onder andere Bruce Springsteen (Darkness on the Edge of Town), Lee Clayton (Naked Child), Rodney Crowel, Lucinda Williams (Essence), Holly Williams (The Highway), Tom Petty en Ray Bonneville (Bad Man’s Blood).

Hotel California
Als het echter gaat om de vraag welke muziek betekenis voor je heeft, dan kom ik terug op Hotel California. Dat is niet alleen de ultieme popsong, maar voor mij heeft de tekst ook betekenis. The Eagles zelf (onlangs overleed Randy Meisner, Glen Frey is helaas al eerder overleden) gaven aan dat Hotel California een metafoor is voor het bloeiende en luxe leven van de succesvolle popartiest. Californië was in die tijd de bakermat van de Amerikaanse popmuziek. Maar de meesten redden het niet tot succesvol popster. Ze vertrokken net zo snel als ze waren gekomen, net als bezoekers van een hotel. Het lied zou de duistere kant van het sterrendom weergeven, de schaduwzijde van The American Dream. Don Henley, drummer en zanger van de band, trok het nog breder. Toen het lied werd uitgebracht, bestonden de Verenigde Staten 200 jaar. Als Eagles, symbool van de VS, wilde de band een statement maken: willen de VS doorgaan, dan moet er veel veranderen. The American Dream is voor te weinig mensen weggelegd.

Zelf heb ik de tekst altijd geïnterpreteerd als: je probeert ergens bij te horen, maar dat lukt niet echt. De gebruiken van die nieuwe groep zitten niet in je vezels. Je moet ze je nog eigen maken, maar daardoor hoor je er net niet bij. Teruggaan naar je oorspronkelijke groep of cultuur is ook niet meer mogelijk, want doordat je bij die andere groep wilde horen, ben je zelf veranderd. Je hoort dus uiteindelijk niet echt meer bij één van beide groepen, daar waar je vandaan komt en daar waar je naar toe wilde: “…but you can never leave”. Je valt eigenlijk tussen de wal en het schip. Zo had ik zelf moeite me de “mores” eigen te maken van het gymnasium, de universiteit, het kantongerecht en zelfs op latere leeftijd bij een docentstage aan de Universiteit van Amsterdam. Ik deed mijn best, maar ik sprak net hun taal niet.

Studenten
Nu heb ik in de afgelopen periode als coach diverse gesprekken gevoerd met eerstejaarsstudenten. Wat me opviel was dat meer studenten dan ik verwachtte niet afkomstig zijn uit een juridische wereld. Sterker nog: velen komen uit een ‘milieu’ waar studeren op een hbo of universiteit niet gebruikelijk is. Ze zijn vaak de eersten die gaan studeren. Ouders en naaste familie hebben geen band met de juridische wereld, maar ook niet met hoger of universitair onderwijs. Dat betekent dat die studenten zich ook de gebruiken en cultuur van een nieuwe groep eigen moeten maken. Ze komen uit een ‘lagere’ maatschappelijke omgeving en begeven zich naar een ‘hogere’ maatschappelijke omgeving. En wij, docenten in het hbo, moeten hun die mores leren. Dat betekent, naast het feit dat studenten na de havo of het mbo voor het eerst op een hogeschool komen, dat ze voor het eerst te maken krijgen met een andere manier van lesgeven, ze andere leerlingen tegenkomen, er andere regels gelden, er andere omgangsvormen verwacht worden en dat ze volwassen moeten worden.

Rechtvaardigheidsgevoel
Onlangs sprak ik over mijn observatie met een van onze studieadviseurs. Ze vertelde dat dat voor onze opleiding niet vreemd was. Ze had ervaringen opgedaan bij andere opleidingen, maar het typische van onze juridische opleiding was dat studenten, niet afkomstig uit een juridische of hogeronderwijswereld, toch voor onze opleiding kozen. Net zoals dat bekend is van psychologiestudenten die in hun jonge jaren iets vreselijks hebben meegemaakt en daarom psychologie gaan studeren, zo hebben onze studenten in hun leven een rechtvaardigheidsgevoel ontwikkeld dat ze nu omzetten in een juridische studie.

Dat betekent dus dat we daar extra aandacht aan zouden moeten besteden bij ‘het landen’ van deze studenten tijdens de introductie. Maar hoe doe je dat? Dat vraagt om een goed introductieprogramma. Iets om over na te denken. Wie tips heeft, mail me. Ik houd me aanbevolen.

En… je kunt weer stemmen voor de Top 2000. Stem. Stem dan vooral op Hotel California!