Column: Brief aan mijn jonge ik

Beste jonge mij,

Mij is gevraagd een column te schrijven voor Punt, de schoolkrant van Avans. Ik zocht even naar onderwerpen en een vorm en bedacht ineens dat ik een brief naar jou wilde schrijven, een brief aan de jonge Rutger. Toen jij studeerde was je hoofdredacteur van de schoolkrant op de School voor Journalistiek, zat je in een actiecomité omdat je het niet eens was met het rendementsdenken in het onderwijs en volgde je vrijwel alle keuzevakken die er waren. Verder dronk je veel alcohol. In de stad dronk je overal warme chocolademelk met rum en op de campus sloeg je tussen de colleges door glazen bier achterover. Toen kon dat nog. Je wilde journalist en filosoof worden en filosofen en journalisten werkten hard en leefden ongezond. Vooral dat laatste deed je goed.

Rutger van Eijken is docent Sociale Studies bij Rutger van Eijken is docent Sociale Studies bij de Academie voor Welzijn, Educatie en Gezondheid in Breda. Verder schrijft hij boeken, verbindt hij mensen en partijen aan elkaar en hoopt hij met dit alles de wereld een beetje mooier te maken. Maandelijks gaat hij een column schrijven voor Punt.

Het is inmiddels ruim vijfentwintig jaar geleden. Er is een kwart eeuw verstreken en wat is er nou precies veranderd? Toen werden Pim Fortuyn en Theo van Gogh vermoord, vlogen er vliegtuigen in de Twin Towers in New York, voerde het Nederlandse leger oorlog in Irak en Afghanistan en maakten we ons zorgen over radicaliserende moslims in wijken die aan hun lot waren overgelaten. Nu hebben we een kabinet dat nog altijd moeite heeft met migranten in het algemeen en moslims in het bijzonder, dat toestaat dat het Israëlische leger de Gazastrook leegveegt, dat zich amper uitspreekt tegen het geweld op de Westelijke Jordaanoever, in Libanon en Syrië en door slap optreden de greep op de oorlog in Oekraïne heeft verloren. We staan overal bij en kijken ernaar. Dat was toen zo en dat is nu zo. Wereldvrede zal wel altijd ver weg blijven.

Het is pijnlijk. Men zegt wel dat niets doen iets van deze generatie is, maar dat is dus niet waar. In de Tweede Wereldoorlog deden de meeste Nederlanders – inclusief de overheid en het koningshuis – niets om de joden te beschermen tegen de nazi’s, later spraken ze zich niet uit tegen de Apartheid in Zuid-Afrika, vonden ze lange tijd de oorlog in Vietnam wel prima en ook nu bemoeien (of vermoeien) mensen zich niet met het tegengaan van racisme en discriminatie en de, mede daardoor, groeiende kansenongelijkheid. De meeste mensen willen een simpel en overzichtelijk leven en hebben geen zin in gedoe en gezeur.

Dat laatste zie ik ook bij aardig wat studenten. Ze volgen het nieuws amper, lezen geen kranten, tijdschriften of boeken, vinden politiek maar saai en hebben geen zin zich te verdiepen in maatschappelijke vraagstukken en gaan discussies het liefst uit de weg. Als ik hen vraag waarom ze de actualiteit niet volgen, zeggen ze dat ze het allemaal gedoe vinden en denken dat ze toch niets kunnen veranderen aan de ellende in de wereld. Dat laatste is natuurlijk niet waar. We geven de samenleving met alles wat we doen en zeggen een beetje vorm. De invloed die we hebben is groter dan we denken. Of denk je van niet? Hoe zou de wereld eruit hebben gezien als Nelson Mandela had gedacht dat hij niets aan de apartheid kon doen? Of wat was er van Amerika geworden als Martin Luther King zijn droom niet had uitgesproken? Soms kun je de wereld – of je dag – al een beetje mooier maken door vriendelijk te lachen en mensen te begroeten in plaats van steeds te zeuren en met een boos gezicht rond te lopen. Zo kun je verschil maken met grote en met kleine dingen.

Misschien ga ik daar de komende tijd over schrijven. Over burgerschap, invloed en verschil maken. Over wat je van je leven kunt maken en wat je eigenlijk kunt doen aan de loop der dingen. Zoiets zal het worden. Precies weet ik het nog niet. Ik zal columns schrijven in de vorm van brieven aan jou, mijn jonge ik. Ik ben benieuwd wat ik nog van je weet. Daarover de volgende keer meer. Schrijf gerust terug als je wilt.

Hartelijke groet,
Je andere ik